Các Anh là Tự Do

Luật sư Lê Quốc Quân - Sau nhiều lần trì hoãn, ngày 24 tháng 9 năm 2012 này, 3 bloggers nổi tiếng của Việt Nam là Điếu Cày, Anhbasg và Tạ Phong Tần sẽ bị đem ra xét xử theo điều 88 – Bộ Luật hình sự. Hai vòng số 8 đã ngang nhiên bập vào tay một cách vô cớ, trớ trêu thay, lại bị lạm dụng như một công cụ pháp lý để đưa anh chị vào tù. 

Anh chị bị bắt ở thời điểm và cách thức khác nhau nhưng bị đưa ra xét xử cùng một vụ án, một tội danh và cùng một ngày thể hiện mâu thuẫn trong nội dung, yếu kém về nghiệp vụ và hốt hoảng về tinh thần của những nhân viên công quyền.

Trước đó, bản án trốn thuế được ngụy tạo vội vàng cho anh Điếu Cày là một sự sỉ nhục cho cả nền tư pháp, tưởng đã khép lại, nào ngờ những kẻ ngu dốt và thù dai vẫn tiếp tục tìm cách bắt anh trái pháp luật. Anh bị “đón lõng” vào ngày 20/10/2010 trước khi thoát khỏi ngục tù. Trước đó 2 ngày Anhbasg bị bắt giam trong một khung cảnh đầy bạo lực. Gần một năm sau vào ngày 5/9/2011 chị Tạ Phong Tần bị đẩy vào sau song sắt trong sự ngỡ ngàng. 

Vượt qua mọi giới hạn luật định, các anh chị tiếp tục bị giam cầm sau 3 lần hoãn xử. Điều đó càng thể hiện sự lúng túng của những kẻ sử dụng luật rừng trong một rừng luật, mạo danh công lý để áp đặt ý chí riêng tư. 

Nhưng câu hỏi lớn hơn cứ day dứt trong lòng nhiều người là tại sao những người con yêu chuộng tự do, đấu tranh không mệt mỏi vì toàn vẹn lãnh thổ, vì sự thật và công lý lại bị giam cầm?. 

Cảm thức về tự do 

Lần đầu tiên tôi cảm nhận rõ hơn về hai từ “tự do” là lúc có người bảo dân Mexico cố trèo sang Mỹ dang rộng tay và chửi nước Mỹ xong lại trèo tường về. Tại sao lại như vậy khi họ cũng có thể chửi Mỹ ngay trên đất Mexico?. Bởi vì khi bước sang nước Mỹ có không gian khác, cảm thức về tự do cũng khác. Đã từng đi trên sa mạc mênh mông, nghe gió tự do luồn trong tóc, cảm được tự do bùng cháy giữa mênh mông, rạo rực và đầy sáng tạo, tôi hiểu rõ hơn về tự do. Từng bị giam cầm trong bốn bức tường chật hẹp, cách ly hoàn toàn với đời sống thường nhật, tôi cũng cảm nhận rõ hơn thế nào là tự do. 

Hồ Chí Minh đã từng lấy câu nói “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” để động viên cho việc tấn công cưỡng chiếm Miền Nam. Nhưng cũng đã có hàng ngàn người vượt sông từ Trung Hoa độc lập để chạy thoát sang Hông Kông là một xứ thuộc địa của Anh để tìm tự do; Sau 1975, hàng triệu người Việt vẫn lao ra biển trốn thoát khỏi “Việt Nam độc lập” để đi tìm tự do. Như vậy tự do mới thực sự quan trọng, tự do mới là đích hướng đến của con người; như triết gia Nguyễn Hoàng Đức đã nói là: “tự do cho chúng ta làm người”. 

Alexandre Dumas cũng nói: “Ai đã trải qua cảnh khổ cực mới hiểu thế nào là sung sướng, kẻ sắp chết mới biết rằng cuộc sống là thiên đường”. Nhưng đó vẫn là sự mặc cảm tâm lý chung mà chưa phải là sự tự nhận thức. Có những con người vĩ đại như Nelson Mandela thì cảm nhận được cả sự tự do ngay khi bị giam cầm. 

Ngược lại hàng triệu quan chức tung tăng lượn lờ, ăn trên ngồi trốc nhưng lại nô dịch cho một chủ thuyết đã bị lịch sử đẩy vào sọt rác thì không thể được coi là tự do. 

Đối với các nhà báo có lẽ chúng ta đã từng ngồi trước bàn phím đầy áp lực để tự kiểm duyệt mình từng câu chữ trong một thời gian thật gấp, khi đó các nhà báo mới hiểu hết được ý nghĩa của tự do sáng tác. 

Đối với 3 bloggers, các anh bị bắt vì hình thành nên một “CLB Nhà báo tự do”. Đó không phải là tội mà là một sự tự hào. Câu lạc bộ nhà báo tự do là để viết cho tự do và vì tự do. 

Ngay lúc này đây, tôi tin rằng vượt qua không gian khắc nghiệt của nhà tù và thời gian đằng đẳng, tinh thần tự do phá tan ngục tù và đang bùng cháy trong trái tim các anh. 

Những con người vì tự do 

Xét về cá nhân, cả 3 bloggers nổi tiếng này đều là những người nồng nàn yêu nước, xuất thân trong gia đình cách mạng; đã tham gia cống hiến cho sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. 

Anh Điếu Cày là cựu chiến binh đấu tranh vệ quốc, anh kiên gan bảo vệ từng tấc đất khỏi kẻ thù như chính anh đang bảo vệ quan điểm của mình trong nhà tù; Anh yêu quê hương, tiên phong chống bành trướng xâm lược bằng biện pháp ôn hòa mạnh mẽ như khi xưa đã từng vác súng đánh quân thù. Trong đời thường, anh sống có trách nhiệm với mọi người và đặc biệt có uy tín với anh em văn nghệ sỹ ở Sài Gòn. 

Đã có dịp chạy đi chạy lại đấu tranh cho giáo dân Thái Hà cùng chị Tạ Phong Tần, tôi thấy rõ lòng nhiệt tình, sự chân thành và niềm đam mê công lý nơi chị. Xuất thân là công an nhưng không chịu nổi những cảnh tham nhũng và bất công lan tràn trong ngành, chị đã mạnh dạn đứng lên tố cáo và rời khỏi ngành. Đứng trước những dối trá lan tràn trong xã hội, chị tìm đến Nhà thờ và trở thành Kito hữu vì bảo rằng nơi đây chị “tìm lại được sự lương thiện”. 

Với Anhbasg, xuất thân từ một gia đình cách mạng, Bố đi tập kết ra Bắc, sinh tại Hà Nội nhưng tuổi thơ lớn lên bên dòng sông Cầu Bà-Nghệ An quê mẹ. Chúng tôi đã từng chạy đồng, tắm sông, nghịch bùn với nhau. Tôi hiểu rõ về con người giàu tình cảm này. Là một cử nhân luật, làm việc sát cánh với nhau trong bao nhiêu công việc vui buồn. Chắc giờ này trong tù anh nhớ lắm những chiều hoàng hôn ở Vĩnh Phúc quê vợ, những hôm bên vệ đường trong hơi men chúng tôi tranh luận với nhau về tự do cá nhân, về chủ nghĩa hiện sinh của Nietzsche hay Jean Paul Sartre. 

Tự thân con người các anh phải được tự do. Không chỉ vì cả cuộc đời bố mẹ anh, vợ con anh đã sống và chiến đấu cho tự do mà còn vì tất cả các anh chị đều yêu tự do, sống vì tự do, đấu tranh cho tự do, cho chính mình và đất nước, dân tộc mình. 

Luật pháp buộc phải trả tự do 

Luật pháp cũng đòi buộc những ai cầm cân nảy mực vào ngày thứ 2 phải trả tự do cho anh chị bởi tất cả những hành vi mà anh chị làm là không cấu thành tội phạm. Ngược lại đáng được tuyên dương. 

Thật vậy các anh chị chỉ sử dụng những quyền căn bản mà Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền của LHQ đã đề cập. Cụ thể Điều 19 quy định: “Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận và bày tỏ quan điểm. Quyền này bao gồm sự tự do quan điểm, tự do tìm kiếm, thu nhận và quảng bá tin tức và tư tưởng qua mọi phương tiện truyền thông bất kể biên giới”. Để nói lên tiếng nói của mình về những vấn đề của xã hội, các anh chị có quyền đề cập đến những vấn đề đó theo các góc nhìn khác nhau, đó là quyền tự do cá nhân. 

Điều 69 Hiến Pháp Việt Nam quy định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật”. 

Việc thành lập Câu lạc bộ Nhà báo tự do thì cũng không có tội; Luật pháp Việt Nam không cấm việc thành lập các hội, nhóm, câu lạc bộ… chưa nói việc mục đích thành lập là hoàn toàn trong sáng và đơn giản. Luật về Hội đã được dự thảo đến lần thứ 10 nhưng đảng CS vẫn tiếp tục trì hoãn vì cho rằng chỉ mình bên trên tất cả và không luật nào được điều chỉnh. 

Từ tuyên ngôn của Liên Hiệp Quốc, Pháp luật thế giới và thực tiễn Việt Nam, mới đây Hạ viện Hoa Kỳ cũng đã thông qua một Nghị Quyết phản đối Điều 79 và 88 trong Bộ Luật hình sự vì nó được sử dụng như chiếc lưới người, mơ hồ đi vớt và tống giam những công dân yêu nước vào tù. 

Về mặt nội dung tất cả những điều các anh chị viết ra đều nói về những vấn đề chung của đất nước và dân tộc, về công lý và sự thật, về dân chủ và tự do. Điều đó hoàn toàn phù hợp với Điều 4 của Luật báo chí. Theo đó các anh chị có quyền “phát biểu ý kiến về tình hình đất nước và thế giới; được góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trên báo chí”. Vì thế những điều anh chị viết không hề phạm luật. Việc tiếp tục sử dụng Điều 88 để đưa anh chị vào tù là hoàn toàn trái pháp luật. 

Công luận đòi buộc phải trả tự do! 

Tổng thống Hoa Kỳ Obama vào ngày 3/5/2012 đã đề cập đến Blogger Điếu Cày trong một bài phát biểu nhân dịp ngày tự do báo chí. Ông cho rằng những giới hạn của quyền bày tỏ chính kiến phải được dỡ bỏ. 

Ngoại trưởng Hillary Clinton không dưới 2 lần đã nhắc đến Câu lạc bộ Nhà báo tự do (Free Journalist Network in Vietnam) và yêu cầu chính phủ Việt Nam phải trả tự do cho các thành viên; 

Hàng chục tổ chức cùng với biết bao nhiêu danh nhân nổi bật đã viết về anh chị và lên tiếng bênh vực anh chị với những lời lẽ tốt đẹp. 

Hàng trăm trang tin, hàng ngàn bài viết, blog... đã viết về các anh với tư cách là người đi tiên phong trong lĩnh vực tự do báo chí và làm blog. 

Nhờ những sáng kiến ban đầu về một Câu lạc bộ Nhà báo tự do, hàng trăm blog đã ra đời và hàng triệu người dân Việt đã biết đến thông tin trung thực và khách quan cả hai chiều. 

Vì sự tiên phong của các anh trước làn sóng phát triển của một nền Dân báo cho nên thủ tướng Chính phủ đã vội vàng chỉ đạo “hỏa tốc” đánh vào 3 trang blogs nổi tiếng là Dân Làm Báo, Quan Làm Báo và Biển Đông. Đó là một chỉ thị mang tính giật mình, không có cơ sở. 

Và chắc chắn vào ngày xử các anh cũng như trong suốt thời gian các anh bị giam cầm, nhiều đài báo, công luận và tổ chức tiếp tục lên tiếng kêu gọi lương tâm nhân loại bảo vệ các anh, đòi trả tự do cho các anh và cổ xúy cho tư tưởng dân báo mà các anh đang theo đuổi. 

Chính các anh chị là tự do 

Những ngày qua khi nghĩ về các anh chị trong tù, tôi nhớ lời “Bài ca tuổi trẻ” của Phan Văn Hưng. Trong đó có câu “chúng ta là những người xông pha, chúng ta là những lớp phù sa, chúng ta là ngọn đuốc bùng to, chúng ta là TỰ DO”. 

Thật vậy, vượt lên trên những bản án khắc nghiệt, vượt lên trên những lời bào chữa hay nhất, vượt lên trên tất cả ngục tù: “Các anh là tự do!” 

Viết và gửi riêng cho Dân Làm Báo 

Luật sư Lê Quốc Quân 

danlambaovn.blogspot.com