Đoan Trang (Trangridiculous blog) - Con
đường bành trướng xuống phía nam của Trung Quốc được thực hiện cả trên
bộ lẫn trên biển. Nếu quá bị cuốn vào chuyện biển Đông, chúng ta có thể
rơi vào bẫy của Trung Quốc.
“Cần phải nhìn nhận quá trình nam tiến của Trung Quốc một cách toàn
diện, trong đó không chỉ có khu vực biển Đông và hình thức xung đột quân
sự. Đó còn là quá trình diễn ra trên đất liền với những hình thức chiến
tranh kinh tế, chiến tranh tiền tệ, chiến tranh mạng, là bành trướng
văn hóa, là áp lực chính trị, là quá trình di dân...” - Đại tá Quách Hải Lượng, nguyên Tùy viên quân sự Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh, nhận định.
Phân tích vị trí địa lý của Trung Quốc, ông Quách Hải Lượng không đánh
giá cao cơ hội của Trung Quốc ở phía bắc (giáp với Nga), phía đông (bị
Nhật Bản, Hàn Quốc án ngữ, mà đó là những đồng minh thân cận của Mỹ) và
phía tây (giáp vùng Trung Á, vốn bất ổn với sự cạnh tranh của nhiều
cường quốc). Hướng mở rộng của Trung Quốc gần như chỉ có một.
Nhận định này cũng trùng với ý kiến của TS chính trị học Đinh Hoàng
Thắng. Trong một cuộc trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Thắng nói: “Phải
thấy là Trung Quốc chỉ còn phía nam để phát triển xuống. Thế kỷ 21 là
thế kỷ của đại dương, nếu chỉ dừng chân trong lục địa Trung Hoa thì
không được, mà các ngả khác thì bị chặn hết rồi”.
Biểu hiện rõ ràng nhất của tư tưởng “nam tiến” có lẽ đã xuất hiện từ
thời Chu Ân Lai, Thủ tướng Trung Quốc từ năm 1949 đến năm 1976. Tháng
9-1963, Chu Ân Lai phát biểu trong cuộc gặp gỡ với các đại diện của Đảng
Lao động Việt Nam, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và Đảng Cộng sản
Indonesia tại Quảng Đông: “Nước chúng tôi thì lớn nhưng không có
đường ra, cho nên rất mong Đảng Lao động Việt Nam mở cho một con đường
mới xuống Đông Nam châu Á” (Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong 30 năm, NXB Sự thật, năm 1979).
Đồng tiền đi trước
Hiếm khi nào trong lịch sử sự hiện diện của Trung Quốc ở Đông Nam Á lại
mạnh mẽ trên tất cả lĩnh vực như từ một thập kỷ trở lại đây. Việt Nam,
Lào, Campuchia và Myanmar, với sự gắn kết chặt chẽ về địa lý và văn hóa
với Trung Quốc, với những yếu kém nội tại của mình, là mắt xích yếu nhất
dọc biên giới mà người láng giềng phương bắc của họ có thể khai thác.
Đồng tiền đi trước, con đường đầu tư kinh tế có lẽ là lối đi nhanh và
hiệu quả nhất. Trong một bài viết mới đây, nhà nghiên cứu Trung Quốc
Bonnie S. Glaser (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS, Mỹ) cho biết: “Trong
hơn một thập kỷ qua, Trung Quốc đã theo đuổi một chiến lược ở Đông Nam Á
với nội dung căn bản là sử dụng “củ cà rốt” kinh tế để làm tăng lợi ích
của các nước Đông Nam Á trong việc gìn giữ quan hệ tốt với Trung
Quốc”.
Năm 2010, với những khoản đầu tư trị giá 2,9 tỉ USD, Trung Quốc trở
thành nhà đầu tư lớn nhất tại Lào và có trong tay khoảng 10.000 km2 đất
dự án, tương đương với 4% diện tích của cả nước Lào. Người Trung Quốc
kiểm soát phần lớn nền kinh tế Lào, từ khai thác mỏ, thủy điện đến cao
su, hay cả ngành bán lẻ và dịch vụ khách sạn.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở Campuchia: Trong năm năm qua,
Campuchia đã nhận được khoảng 2 tỉ USD tiền viện trợ từ Bắc Kinh với
những điều kiện hết sức hào phóng.
Tại Myanmar, 8,7 tỉ USD đã được Trung Quốc rót vào các dự án đầu tư
trong năm 2010, chưa kể khoản vay không lãi trị giá 4,2 tỉ USD. Tính đến
tháng 7-2011, 800 dự án của các nhà đầu tư Trung Quốc cũng đang hoạt
động tại Việt Nam với số vốn đăng ký 3,2 tỉ USD, đứng thứ năm trong các
nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
“Làm đường đến đâu xâm chiếm đến đấy”
Đầu tháng 7-2012, lần đầu tiên Hội nghị các ngoại trưởng ASEAN với lịch
sử 45 năm không thể đưa ra được thông cáo chung mà lý do là sự bất đồng
của nước chủ nhà Campuchia với các nước có liên quan đến tranh chấp trên
biển Đông. Nguyên nhân sâu xa này nhanh chóng được lý giải khi ngay sau
hội nghị, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảm ơn Campuchia về sự hợp tác chặt
chẽ của chủ nhà trong tiến trình hội nghị.
Nhà phân tích Bonnie S. Glaser nhận định: “Việc Trung Quốc gây ảnh
hưởng khống chế lên Campuchia không phải điều đáng ngạc nhiên. Bắc Kinh
đã cung cấp tới hơn 10 tỉ USD đầu tư trực tiếp cho Campuchia. Chỉ tính
riêng trong năm 2011, lượng đầu tư mà Trung Quốc cam kết với Phnom Penh
cao gấp 10 lần con số Mỹ cam kết. Sự phụ thuộc của Campuchia vào Trung
Quốc, về mặt kinh tế, thể hiện rõ ở Cung điện Hòa Bình - công trình được
xây bằng tiền tài trợ của Trung Quốc - là nơi họp hội nghị thượng đỉnh
ASEAN vừa qua”.
Tháng 6-2011, thủ tướng Campuchia công khai khẳng định Trung Quốc là nhà
đầu tư lớn nhất, đồng thời là nhà tài trợ lớn nhất trong việc giúp đỡ
Campuchia xây dựng cơ sở hạ tầng, gồm đường sá, cầu cống... Vấn đề ở
đây, theo các nhà phân tích, là các thỏa thuận kinh tế luôn kéo theo
những hệ quả chính trị, xã hội, quân sự đã được hoạch định từ trước đó.
Đại tá Quách Hải Lượng nói: “Trung Quốc rất giỏi trong việc xâm chiếm
bằng cách làm đường. Làm đường đến đâu xâm chiếm đến đấy, di dân đến
đấy. Họ mưu tính làm một con đường suốt từ Vân Nam đi dọc Lào xuống tới
tận Tây Nguyên, mà ở đoạn cuối Tây Nguyên thì Campuchia và Lào cho họ
thuê đất tới 55 năm. Như vậy cả khu vực sẽ gần như là đất của họ”.
“Đứng về chiến lược quân sự, đó là những con đường cơ động chiến lược
và cơ động chiến dịch. Về kinh tế thì có thể khống chế được toàn bộ các
hành lang quan trọng của bán đảo Đông Dương. Họ xây dựng cơ sở hạ tầng
là nhằm như thế” - ông Lượng giải thích.
Trung Quốc đang nắn dần đường biên giới quốc gia không theo cách thức
tấn công quân sự truyền thống mà bằng cách di dân. Số liệu thống kê chưa
đầy đủ cho thấy có khoảng 2,5 triệu người Hoa đến Đông Nam Á làm ăn
sinh sống trong vòng 30 năm qua. Khoảng 1 triệu người Trung Quốc cũng đã
di dân đến Myanmar trong giai đoạn 1995-2005, theo báo cáo của nhà
nghiên cứu độc lập Sudha Ramachandran (Ấn Độ) và khoảng 300.000 người
Trung Quốc đang sinh sống rải rác khắp nơi ở Campuchia. Đây hầu hết là
lao động Trung Quốc tìm cách ở lại khu vực bản địa sau khi hết hợp đồng
với các dự án. Họ thậm chí hình thành nên các khu "phố Tàu" như ở
Mandalay (Myanmar) hay Viêng Chăn (Lào).
Tại Lào, một doanh nghiệp Trung Quốc đã thuê cả một thị trấn nằm sát
biên giới hai nước và biến nơi đây gần như thành khu vực của riêng người
Trung Quốc. Thị trấn rộng 21 km2 được đặt tên là Bò Thèn này có ngôn
ngữ chính là tiếng Trung, thanh toán bằng nhân dân tệ và sử dụng giờ Bắc
Kinh thay vì giờ Viêng Chăn. Hệ thống điện, viễn thông và ngay cả các
lực lượng chức năng như công an cũng đều được “kéo” từ Trung Quốc sang.
Lực lượng hải quan đã dời từ biên giới Lào-Trung xuống phía nam của thị
trấn này. (Trung Quốc tăng cường di dân sang Lào, website nghiencuubiendong.vn, Học viện Ngoại giao, 29-3-2010).
Nói đến sự hiện diện của người Trung Quốc ở các khu Hoa kiều và nhiều
khu vực có dự án đầu tư ở Việt Nam, Đại tá Quách Hải Lượng nói: “Nếu chấm trên bản đồ Việt Nam những khu vực có người Trung Quốc sinh sống, chúng ta sẽ có một tấm bản đồ da báo”.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Phản Hồi