Chuyện đám tang anh Lê Hiếu Đằng: hai ngày đầu tiên

 

Hoàng Dũng

Tối hôm qua 23/1, có một người mặc thường phục ngang nhiên yêu cầu gỡ bỏ hai dải băng trên hai vòng hoa tang, một ghi “Bauxite Việt Nam kính viếng” và một ghi “Diễn đàn Xã hội Dân sự kính viếng”. Tất nhiên tang quyến không đồng ý và người ấy phải bỏ về. Xử sự như thế là họ vẫn còn lịch sự chán. Nhưng sáng hôm sau, chúng tôi mới hiểu vì sao họ dễ dàng rút lui: lợi dụng đêm khuya, mọi người mệt mỏi, một kẻ nào đó đã lẻn vào nhà tang lễ lấy trộm mất hai dải băng.

Mất thì thôi, chúng tôi đặt làm thêm hẳn bốn dải băng. Mất dải này ta sẽ bày ngay dải khác! Một giờ trưa nay 24/1, cửa hàng bán hoa cho người đưa dải băng đến. Đang ngồi tiếp khách, tôi nghe tiếng người gằn giọng: “Cái này là cái gì? Đưa xem!”. Tôi xoay người về phía tiếng nói. Chàng thanh niên của cửa hàng hoa thấy tôi mừng rỡ: “Chú này đặt làm, tôi phải đưa cho chú ấy”, và không chịu buông dải băng cho kẻ mặt thường phục đứng bên cạnh. Tôi phản ứng rất nhanh, vươn tay nắm chặt một đầu dải băng, trầm giọng: “Tôi là người đặt làm và là người trả tiền. Tại sao anh cướp dải băng của tôi?”. Anh ta lúng túng, trả lời: “Thì tôi trả tiền?”. Tôi quát: “Anh là ai? Nếu là nhân viên an ninh thì cũng phải xử sự đàng hoàng, chứ sao lại thế này!”. Những người xung quanh đứng bật cả dậy, khiến cho anh ta hơi hoảng, lỏng tay, nhờ thế tôi giật được dải băng. Đến đây thì anh ta thối lui và đi ra khỏi cổng chùa.

Người mặc áo trắng đòi kiểm tra và sau đó giật giải băng

Dải băng méo mó, phải vuốt cho thẳng thớm một chút để gắn lên vòng hoa như cũ. Chữ Bauxite lần này cửa hàng làm thiếu chữ e, nhưng thôi, sau một sự cố như vậy, cầu toàn làm gì!

Hai dải băng trước khi bị trộm

Dải băng giành lại được và gắn lên vòng hoa như cũ

Tôi điện cho luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, kể rõ sự việc. Anh Thuận điện cho những người có trách nhiệm ở Bộ Công an, Công an Thành phố và Công an Quận. Họ đều tỏ ra ngạc nhiên và nói sẽ kiểm tra sự việc.

Anh Lê Công Giàu điện thông báo cho bà Võ Thị Dung, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Thành phố, để yêu cầu bà phải có tiếng nói đối với cơ quan công quyền vì trong ban tổ chức lễ tang có đến ba người của Mặt trận Tổ quốc, do đó Mặt trận Tổ quốc không thể không có trách nhiệm gì trước sự việc vừa xảy ra. Bà Võ Thị Dung nói sẽ kiểm tra sự việc và nhấn mạnh chưa có bằng chứng gì để khẳng định những kẻ gây rối là nhân viên an ninh.

Nghe các anh Trần Quốc Thuận và Lê Công Giàu kể lại, anh em đều thở phào, nghĩ rằng thế là yên ổn. Thì “các vị có trách nhiệm” chẳng đã hứa thế hay sao?

Nhưng chừng một giờ rưỡi sau bỗng có tiếng la rất to trước cổng chùa: “Nghĩa tử là nghĩa tận. Tại sao dân oan đến viếng bác Lê Hiếu Đằng mà lại giữ vòng hoa, không cho vào?!”. Anh em đều ùa cả ra. Người kêu là một cô gái xinh xắn, mặc áo vàng, tay nắm chặt vòng hoa phía trên là một bảng giấy ghi “Hiệp hội Dân oan Việt Nam kính viếng”. Thấy mọi người ùa ra đông đảo, những kẻ mặc thường phục lùi lại. Đoàn dân oan chừng 20 người thừa cơ xông thẳng vào nhà tang lễ. Họ cử người viết sổ tang, số còn lại xếp hàng đứng chờ vào viếng, tỏ ra rất có tổ chức. Làm lễ xong, họ đứng hai hàng trước linh cữu anh Lê Hiếu Đằng, chụp ảnh kỷ niệm.

Đoàn dân oan vừa ra khỏi nhà tang lễ thì anh Nguyễn Quốc Thái hớt hải báo tin: hai vòng hoa, một của Ủy ban Công lý và Hòa bình của Hội đồng Giám mục Việt Nam và một của Câu lạc bộ Phaolô Nguyễn Văn Bình vừa đưa đến cổng chùa đã bị những người mặc thường phục giật mất giải băng ghi Ủy ban Công lý và Hòa bình và Câu lạc bộ Phaolô Nguyễn Văn Bình, chỉ còn trơ mấy chữ kính viếng.

Chưa hết: cháu Lê Thanh An, con gái anh Lê Hiếu Đằng, phát hiện trên ban công chùa có hai người đang quay phim khu vực đám tang, bèn lấy máy ảnh ra chụp. Lập tức họ phản ứng rất nhà nghề, cúi xuống nấp, khiến cho cháu chỉ chụp được hai cái đầu!

Không chịu thua, cháu rình chụp được ảnh người đàn ông giả vờ như người đi chùa và cả người đang quay phim. Người sau che mặt và sừng sộ nạt cháu vì chụp hình anh ta không xin phép nhưng bị cháu quật lại: “Thế tại sao anh quay phim tang lễ mà không xin phép tang gia?”.

Trưa hôm qua, Bí thư Thành ủy Lê Thanh Hải và phu nhân đến viếng, ngồi trò chuyện rất thân mật với anh em; chiều thì Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Đua đến viếng, cũng ngồi trò chuyện rất thân mật với anh em. Và dẫu cả hai đều không có vòng hoa và không ghi sổ tang nhưng sự có mặt của các vị khiến anh em nghĩ đám tang anh Lê Hiếu Đằng sẽ được yên ổn. Sự cố xảy ra phải chăng do sự mẫn cán quá mức của một số anh em cấp dưới?

Chỉ sau vụ giật dải băng lần thứ hai vài phút, thì nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đến viếng. Ông viết vào sổ tang đúng hai câu:

Ngày 24.01.2014

Cuộc đời này còn lắm gian truân.

Chúc người bạn Lê Hiếu Đằng siêu thoát.

Nguyễn Minh Triết

Từ trái qua: nhà báo tự do Phạm Chí Dũng và nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết

Và một chốc sau, thì xuất hiện phu nhân của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Bà làm lễ trước linh cữu anh Lê Hiếu Đằng xong, nán lại trò chuyện rất thân thiết với chị Giang Thị Hồng, vợ anh Lê Hiếu Đằng.

Từ trái qua: Chị Giang Thị Hồng và phu nhân Chủ tịch nước Trương Tấn Sang

Sự xuất hiện của hai nhân vật Bí thư và Phó Bí thư Thành ủy không đủ ngăn những chuyện gây rối. Thì sự xuất hiện của nguyên Chủ tịch nước và phu nhân của Chủ tịch nước đương nhiệm chắc gì khiến “những kẻ mặc thường phục” chùn bước?

Nhà triết học Bùi Văn Nam Sơn có mặt và chứng kiến những chuyện xảy ra, thốt lên: “Đến hôm nay, đám tang Lê Hiếu Đằng đã đạt mức ba mươi phần trăm của đám tang Trần Độ!”. Nghĩa là mức độ gây rối còn có thể tăng lên trong hai ngày tới?! Nghĩa là người ta không biết rút ra bài học từ đám tang của tướng Trần Độ?! Nghĩa là người ta có thể bất chấp đạo lý?!

Tôi nói với ông Trần Tấn Hùng, Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Thành phố Hồ Chí Minh rằng dù những kẻ gây rối không phải là nhân viên an ninh đi nữa thì trách nhiệm vẫn thuộc về phía an ninh do đã không bảo vệ chu đáo tang lễ, nhất là tang lễ của một người như anh Lê Hiếu Đằng. (Nhà báo Phạm Chí Dũng đứng bên cạnh nói thêm: “Cần phải thi hành kỷ luật những người đã để xảy ra những sự cố như thế này!”). Tôi đề nghị Mặt trận Tổ quốc phải yêu cầu công an cử nhân viên mặc sắc phục hẳn hoi đến bảo vệ tang lễ. Ông Trần Tấn Hùng không nói gì về đề nghị này, nhưng quả quyết nhất định sẽ không xảy ra chuyện tương tự.

Cháu Lê Thanh An nói với các chú các bác rằng ban đêm chỉ vài người trong nhà tang lễ, cháu rất sợ xảy ra “chuyện gì”. Thế là các anh Phạm Chí Dũng, Kha Lương Ngãi và Hạ Đình Nguyên tình nguyện ở lại canh gác, cho cháu Lê Thanh An yên tâm. Anh em vốn cả tin. Nhưng lần này tốt nhất là “quân tử phòng thân”.

Để kết thúc, xin kể một chuyện lặng lẽ hơn rất nhiều, vì xảy ra sau hậu trường, ít người biết. Anh Kha Lương Ngãi, vốn là Phó Tổng biên tập báo Sài Gòn giải phóng, được anh em ủy quyền lo chuyện đăng tin buồn trên tờ báo này với nội dung như sau.

Và phải trả cho báo một số tiền là 950.000 đ.

Nhưng hôm nay, tờ Sài Gòn giải phóng đăng nguyên văn như sau:

Anh Kha Lương Ngãi hòi tờ báo: “Báo có đăng nhầm không? Nếu không, thì xin đãng vào ngày hôm sau đúng như nội dung chung tôi yêu cầu.” Tòa soạn trả lời mong thông cảm, đó là do chỉ đạo của cấp trên và sẵn sáng trả lại tiền.

Phải trả chứ, nếu không thì khác gì (những) kẻ đã cướp giật dải băng? Anh em bàn nhau, số tiền 950.000 đ báo trả, sẽ đem hiến cho quỹ Nhịp cầu Hoàng Sa. Tôi tưởng tượng như có anh Lê Hiếu Đằng bên cạnh, gật gật đầu cười hiền: “Mấy ông làm như vậy là phải lắm!”.

H. D.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.