Thụy My (RFI) - Theo
luật gia Lê Hiếu Đằng, hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản
Việt Nam lần thứ 6 vừa qua là kết quả đương nhiên của một Nhà nước toàn
trị, mà ở đó người dân không là gì cả. Người dân không tác động được gì
đến chủ trương, chính sách của Nhà nước, mà do ý chí chủ quan, và bộ
máy quan liêu tham nhũng chi phối.
Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành từ
ngày 1 đến 15/10/2012 tại Hà Nội, đã được dư luận chờ đợi sẽ có những
thay đổi lớn lao.
Tuy nhiên, kết quả theo như thông báo chính thức thì Bộ Chính trị và Ban
bí thư đã nhận lỗi về những yếu kém, suy thoái ; và đề nghị Ban chấp
hành trung ương « kỷ luật khiển trách Bộ Chính trị và một đồng chí trong
Bộ Chính trị », nhưng Ban chấp hành trung ương không đồng ý. Có nghĩa
là, theo như AFP, thì Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thoát được sự trừng
phạt của Đảng, tuy nhiên vị thế sẽ bị yếu đi.
Dư luận trong và ngoài nước đến nay vẫn còn xôn xao về sự kiện này.
Chúng tôi đã liên lạc với luật gia Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ tịch Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh để tìm hiểu thêm.
RFI : Kính chào luật gia Lê Hiếu Đằng. Thưa ông, xin ông vui lòng cho
biết những nhận xét của ông về Hội nghị trung ương 6 vừa qua ?
Luật gia Lê Hiếu Đằng : Thật ra trước kỳ họp Ban chấp hành Hội nghị
trung ương 6 có hai loại ý kiến. Một là hy vọng và mong chờ đây là dịp
để Chủ tịch nước và Tổng bí thư phối hợp với nhau bài trừ tham nhũng, mà
tham nhũng ở đây rõ ràng là bên chính phủ. Vì vậy người ta cũng hy vọng
sẽ có những bước chuyển trong vấn đề chống tham nhũng.
Nhưng cũng có nhiều người, mà cũng là quan điểm của cá nhân tôi, đó là
thật ra - như ông Nguyễn Văn An từng là chủ tịch Quốc hội trước đây đã
nói - là cái lỗi hệ thống. Có nghĩa là không phải một vài cá nhân, mà
vai trò trách nhiệm chính là của Đảng Cộng sản.
Với một cơ chế như vậy thì không phát huy được vai trò làm chủ của người
dân. Không có một định chế để người dân giám sát được, kiểm tra được
các cơ quan của Đảng và của Nhà nước, thì dù có thay đổi đi chăng nữa
thì cũng không giải quyết được vấn đề một cách cơ bản. Do đó không trông
chờ, không hy vọng gì ở hội nghị Ban chấp hành trung ương (BCHTƯ) lần
thứ 6 này.
Đó là hai khuynh hướng ý kiến khác nhau trước đại hội 6. Thì rõ ràng
diễn tiến hội nghị đúng như khuynh hướng thứ hai. Có nghĩa đây là lỗi hệ
thống, và những người nằm trong cái hệ thống đó là có vấn đề.
Ví dụ 175 ủy viên BCHTƯ Đảng là ai ? Phân tích ra, thì bao gồm bí thư
hoặc là chủ tịch các tỉnh, thành phố, hoặc là các bộ trưởng, trưởng đầu
ngành. Mà có thể nói những vị này cũng có những thiếu sót nhất định
trong vấn đề tham nhũng. Tất nhiên không phải là tất cả, nhưng ví dụ
trong vấn đề đất đai chẳng hạn, thì nhiều người cũng vi phạm cái này.
Hoặc là các bộ trưởng, thì một số cũng có vấn đề.
Vì vậy việc Bộ Chính trị đề nghị kỷ luật bản thân Bộ Chính trị và một vị
trong Bộ Chính trị, nhưng mà đưa ra BCHTƯ thì lại không được chấp nhận,
không đồng ý. Thành ra cái hội nghị này thì kết quả - nói như giáo sư
Tương Lai - là bằng không.
Như vậy rõ ràng đây là lỗi hệ thống, và không thể giải quyết bằng một
hội nghị trung ương được. Mà theo tôi, muốn giải quyết tình trạng tham
nhũng ở Việt Nam, cũng như vấn đề bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, nói chung
là phải làm sao cho nhân dân Việt Nam có một quyền nhất định, thông qua
các định chế dân chủ, trong đó các quyền tự do của người dân phải được
tôn trọng theo như Hiến pháp quy định. Và dứt khoát theo xu hướng tiến
bộ hiện nay trên tất cả các thể chế trên thế giới thì phải tam quyền
phân lập, trong đó vai trò của Đảng như thế nào phải định rõ.
RFI : Hiện nay Đảng Cộng sản vẫn là người lãnh đạo toàn bộ nền chính trị Việt Nam…
Vừa rồi Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) trung ương cũng đề nghị phải có luật về
sự lãnh đạo của Đảng. Đề nghị đó là hợp lý, bản thân tôi khi góp ý cho
Hiến pháp cũng có nêu ý đó, nhưng vấn đề ở chỗ luật đó như thế nào. Và
nói thật ra bây giờ những người lãnh đạo của ĐCSVN, của chính phủ có
thật tâm muốn cho người dân làm chủ thật sự đất nước này hay không ? Có
thật tâm đặt lợi ích của đất nước, của Tổ quốc lên trên hay không ?
Lúc đó mới có thể nói là giải quyết vấn đề triệt để được, bằng cách xây
dựng một thể chế dân chủ thực sự. Quốc hội cho ra Quốc hội, MTTQ và các
đoàn thể cho ra MTTQ và các đoàn thể. Chứ không phải Quốc hội gì mà đa
số là đảng viên, khi Đảng quyết định thì người đảng viên phải thi hành
thôi. Cũng như tất cả các tổ chức khác, đại đa số đều là đảng viên, thì
như vậy Đảng trở thành một thứ siêu quyền lực. Còn các cơ quan dân cử
khác, từ Quốc hội đến Hội đồng nhân dân các cấp thì cũng chỉ là hình
thức, hay các tổ chức chính trị xã hội khác như Mặt trận rồi các đoàn
thể cũng chỉ là hình thức.
Không giải quyết căn bản những vấn đề trên, thì dù có mấy cái hội nghị
như hội nghị trung ương 6 thì cũng không giải quyết được gì. Mà kết quả
nhãn tiền rõ ràng là hội nghị trung ương 6 không giải quyết được vấn đề
gì, chỉ có lời nói của ông Tổng bí thư hứa hẹn thế này thế kia. Nhưng
người ta đặt vấn đề, nếu chống tham nhũng, tại sao những người gây hậu
quả rất nghiêm trọng cho nền kinh tế Việt Nam, và có biểu hiện vi phạm,
tham nhũng, thì lại không bị xử lý, mà lại vô tội hết ? Thì tôi nghĩ
điều này làm cho người dân hoài nghi. Và đem lại một hậu quả theo tôi là
rất nghiêm trọng, là người dân không còn tin Đảng và Nhà nước nữa.
Bởi vì trước khi họp HNTƯ 6 nói về cả một quá trình trước HNTƯ 4, rồi
nói thực tâm của Đảng của Chủ tịch nước, Tổng bí thư để mà dẹp tham
nhũng, nhưng kết quả lại không phải như vậy. Và như vậy cũng là tình
trạng phổ biến ở Việt Nam hiện nay : giữa lời nói và việc làm không đi
đôi với nhau. Vì vậy dân vốn đã mất niềm tin rồi, qua hội nghị này lại
càng mất niềm tin hơn nữa. Tôi cho hậu quả này là rất nghiêm trọng, bởi
vì nói gì thì nói, sự tồn tại của chế độ phải dựa trên niềm tin người
dân. Mà một khi người dân mất niềm tin thì đó là nguy cơ rất lớn.
RFI : Thưa ông, cũng có nhận định là dù sao hội nghị này phê bình có vẻ mạnh mẽ hơn so với từ trước đến nay ?
Đúng là có sự phê bình mạnh mẽ, và nhất là lời ông Tổng bí thư nhận lỗi
trước đảng và trước nhân dân, là vì sao ? Là vì cái tình trạng nó nghiêm
trọng quá rồi ! Tham nhũng nó bày ra trước mẳt rồi, các tổng công ty
làm tổn thất cho nhà nước không biết bao nhiêu, mà nhà nước là tiền của
của nhân dân, chứ bản thân nhà nước làm gì có tiền là mồ hôi nước mắt
của nhân dân.
Chưa bao giờ trong lịch sử VN, hay nói ngắn hơn là từ 1975 đến giờ, mà
có tổn thất về mặt kinh tế như trong giai đoạn hiện nay. Thành ra Bộ
Chính trị và Trung ương phải kiểm điểm thôi, chứ không làm thì không trả
lời trước dân được. Nhưng lẽ ra bên cạnh việc thừa nhận, tự phê như
vậy, thì phải kèm theo hình thức kỷ luật những người đã gây ra cái hậu
quả này. Chứ không phải chỉ nói thành khẩn tự phê bình, trong khi đó
chẳng có ai đứng ra chịu trách nhiệm cả, thì vô lý.
Còn bây giờ qua kết luận của hội nghị BCHTƯ và qua thông báo, thì vị ủy
viên Bộ Chính trị đó có khuyết điểm, đề nghị kỷ luật nhưng BCHTƯ không
thông qua, tất nhiên cũng sẽ tại vị. Vì nếu không kỷ luật thì làm sao
Quốc hội có thể đặt vấn đề được, bởi vì Quốc hội đại bộ phận là đảng
viên.
Nếu tại vị, tôi nghĩ sẽ có hai vấn đề đặt ra. Một, nếu vị ủy viên Bộ
Chính trị đó, hay nói thẳng ra là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng – bởi vì ai
cũng biết hết, ngay cái điều này tôi cũng thấy, đâu phải BCHTƯ, Bộ Chính
trị nêu tên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra là không đoàn kết được. Mà nêu
tên thì lại càng thấy là Đảng rất nghiêm khắc, dù là ở cấp nào. Bởi vì
không nêu tên nhưng ai cũng biết rằng đó là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Theo tôi sắp tới nếu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là một vị lãnh đạo khôn
ngoan và thành khẩn, thấy được những cái sai, những thiếu sót của mình,
thì sẽ sửa đổi. Đây là thời cơ để Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lấy lại lòng
tin, bằng những công việc cụ thể trong việc chấn chỉnh nền kinh tế của
chúng ta. Nhất là chấn chỉnh, một là các tổng công ty, không được thua
lỗ, thất thoát nữa, thì mới gọi là chủ đạo chứ. Thứ hai là hệ thống ngân
hàng, vốn là mạch máu của một nền kinh tế. Làm sao xây dựng hệ thống
ngân hàng lành mạnh, là đòn bẩy cho phát triển, chứ không phải như
trước.
Trong thông báo có nêu ông bầu Kiên, ông cựu bộ trưởng Trần Xuân Giá,
rồi một số vị nữa, nhưng thực tế không chỉ những cá nhân đó, mà hiện nay
cả một hệ thống ngân hàng đang gặp nguy cơ rất lớn, mà biện pháp sắp
tới phải như thế nào nếu không sẽ gây tổn thất rất lớn cho nền kinh tế.
Mà hậu quả cuối cùng ai chịu đựng ? Là người dân thôi.
Bây giờ rõ ràng vật giá gia tăng, các công ty xí nghiệp đóng cửa hàng
loạt nên nhiều người thất nghiệp. Trong khi đó các đại gia, các vị quan
chức của Đảng và Nhà nước đâu có hề hấn gì, còn người dân đen là nạn
nhân trước tiên của những sai lầm của các vị lãnh đạo.
RFI : Thí dụ sau hội nghị này Thủ tướng từ chức hay bị buộc từ chức, theo ông thì sẽ có thay đổi gì không ?
Tôi cho là nếu qua hội nghị này mà Thủ tướng từ chức, đưa một người khác
lên mà nếu vẫn giữ cái hệ thống như thế này thì sẽ không có thay đổi
gì. Thành ra mình mới gọi là lỗi hệ thống bởi vì một Thủ tướng lên mà
nếu không có những ràng buộc về mặt pháp lý, thì ai sẽ xử Thủ tướng, ai
sẽ xử Chủ tịch nước khi những vị này vi phạm nghiêm trọng ? Các nước
người ta có tòa án Hiến pháp, nhưng nước mình không có. Thành ra trường
hợp tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì các quan
chức tư pháp cũng nói là không có tiền lệ này.
Như vậy coi như các vị đó đứng trên và đứng ngoài luật pháp. Thì tâm lý
người ta, bản thân tôi nếu làm Thủ tướng mà cho tôi quyền hành rộng rãi
mà không ai giám sát, đôi lúc tôi cũng trở thành một người độc đoán, một
người có thể phạm những sai lầm rất nghiêm trọng. Đó là quy luật khách
quan thôi, con người ai cũng vậy, phải có sự kiểm soát của xã hội. Người
con trong gia đình phải có kiểm soát của cha mẹ, người công dân ngoài
xã hội phải được sự kiểm soát của xã hội thông qua các quy định của luật
pháp thì mới sợ.
Các nước bây giờ nhiều vị tổng thống, nhiều vị thủ tướng hạ cánh an toàn
rồi nhưng bây giờ phát hiện có tham nhũng, có vấn đề cũng lôi ra. Ví dụ
bà tổng thống trước đây của Philippines chẳng hạn. Như vậy người ta mới
sợ, mới thấy trách nhiệm của mình.
Chứ còn cái kiểu này, không có hệ thống luật pháp để trừng trị, theo
nguyên tắc tất cả mọi công dân kể cả những quan chức cao cấp của Nhà
nước, kể cả Thủ tướng, Chủ tịch nước, Tổng bí thư, khi vi phạm thì cũng
phải bị nghiêm trị thì mới được nếu không thì sẽ không đi đến đâu cả.
RFI : Dự định đặt ra ban chống tham nhũng do Đảng phụ trách phải chăng lại là một bước lùi ?
Đúng rồi. Thật ra chống tham nhũng mà giao cho đảng cũng không ổn, nó
trái với luật mà lại tăng cường quyền lực của đảng. Lẽ ra phải thành lập
một ủy ban chống tham nhũng độc lập, trong đó nòng cốt là Quốc hội, Mặt
trận và các đoàn thể. Nó có tính chất độc lập thì mới mong chống tham
nhũng được. Chứ còn nếu không dù đưa qua tổ chức đảng đi chăng nữa cũng
không thể nào chống tham nhũng có hiệu quả được.
RFI : Ông còn những thất vọng gì về Hội nghị trung ương 6, và theo ông thì tình hình sắp tới sẽ như thế nào ?
Nhưng qua hội nghị tôi còn một thất vọng nữa, là về vấn đề ruộng đất
không giải quyết được gì, vẫn xác định quản lý nhà nước về ruộng đất tất
nhiên nhà nước quản lý thì quản lý nhưng phải thừa nhận quyền sở hữu
ruộng đất của người dân thì mới giải quyết được những cái lỗ hổng về mặt
pháp lý để từ đó các quan chức nhà nước không thể tham nhũng thông qua
vấn đề ruộng đất. Mà trong nhiều hội nghị cũng đã kết luận tham nhũng
lớn nhất là trong vấn đề ruộng đất, và người dân khổ sở nhất trong vấn
đề này. Từ đó mới có hiện tượng Đoàn Văn Vươn, hiện tượng Văn Giang, vân
vân.
HNTƯ có nhiều điều để người ta hy vọng, nhưng kết quả lại không như mong
muốn của mọi người. Tôi cho rằng đó là kết quả đương nhiên của một Nhà
nước toàn trị thôi, ở đó vai trò người dân không là gì cả. Không có ảnh
hưởng gì, không có tác động gì đến chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước, mà là ý chí chủ quan, rồi bộ máy quan liêu tham nhũng chi
phối, lúc đó những thiếu sót sẽ vẫn tiếp tục.
Theo quan điểm riêng của tôi, tình hình không sáng sủa lắm. Tức là sau
hội nghị này tình hình cũng sẽ ngày càng xấu đi. Nếu không có biện pháp
chấn chỉnh, đặt Đảng và Nhà nước trong sự giám sát nghiêm ngặt của người
dân, thì lúc đó mới có thể thay đổi.
Như vậy phải chấp nhận tam quyền phân lập, chấp nhận những định chế dân
chủ như các nước. Đây là sản phẩm có thể nói là trí tuệ của loài người
đã tổng kết rồi, thì mình không thể nào phủ nhận điều đó cả.
Còn một Nhà nước toàn trị, muốn làm gì thì làm, thì sẽ dẫn đến hậu quả
rất là to lớn, đe dọa sự tồn vong của đất nước bên cạnh một nước lớn
luôn luôn lăm le xâm chiếm, luôn luôn uy hiếp là Trung Quốc, thì mối
nguy này cộng với nội lực dân tộc bị suy yếu, bị tệ nạn tham nhũng quan
liêu đục ruỗng, thì lúc đó nguy cơ hết sức lớn.
RFI : Xin chân thành cảm ơn luật gia Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ
tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh đã vui lòng
dành thì giờ trả lời phỏng vấn của RFI Việt ngữ.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Phản Hồi