Điều 69 Hiến pháp Việt Nam 1992 qui định:
“công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí…”
Điều 4 luật Báo chí cụ thể hóa quyền tự do báo
chí, quyền tự do ngôn luận như sau :
“1- Được thông tin qua báo chí về mọi mặt của
tình hình đất nước và thế giới ;
2- Tiếp xúc, cung cấp thông tin cho cơ quan
báo chí và nhà báo; gửi tin, bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu
sự kiểm duyệt của tổ chức, cá nhân nào và chịu trách nhiệm trước pháp luật về
nội dung thông tin ;
3- Phát biểu ý kiến về tình hình đất nước và
thế giới ;
4- Tham gia ý kiến xây dựng và thực hiện đường
lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ;
5- Góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, khiếu nại,
tố cáo trên báo chí đối với các tổ chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã
hội và thành viên của các tổ chức đó.”
Điều 19 Công ước quốc tế về các quyền dân sự và
chính trị:
“Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận.
Quyền này bao gồm cả quyền tự do tìm kiếm, nhận và truyền đạt mọi loại tin tức,
ý kiến, không phân biệt ranh giới, hình thức tuyên truyền miệng, hoặc bằng bản
viết, in, hoặc bằng hình thức nghệ thuật hoặc thông qua mọi phương tiện đại
chúng khác tùy theo sự lựa chọn của họ.”
Theo các qui định của Hiến pháp, luật Báo chí và
Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị. Chúng ta đều nhận thức rằng
quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí là điều kiện không thể thiếu cho sự phát
triển đầy đủ của các quyền con người. Chúng cần thiết cho bất kỳ xã hội nào.
Chúng cần thiết cho tất cả các xã hội tự do và dân chủ. Hai quyền này liên quan
chặt chẽ với nhau, chúng cung cấp phương tiện cho việc trao đổi và phát triển ý
kiến.Tự do ngôn luận, tự do báo chí là điều kiện cần
thiết cho việc thực hiện các nguyên tắc minh bạch, cần thiết cho việc thúc đẩy
và bảo vệ nhân quyền.
Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí được đề cập
đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, bao gồm cả thể chế chính trị, pháp luật,
văn học(sáng tác thơ, ca,…), nghệ thuật,… Không có sự hạn chế nào. Nhà nước
không được áp đặt hay ép buộc công dân chỉ được bày tỏ quan điểm, chính kiến
theo một chiều. Công dân có quyền giữ quan điểm chính trị của mình mà không bị
can thiệp. Họ có quyền tự do lựa chọn thay đổi quan điểm bất cứ khi nào và vì
bất cứ lý do gì.Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí không bị giàng buộc bởi
đường biên giới quốc gia.
Công dân sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo
chí để yêu cầu, kiến nghị việc sửa đổi hay bãi bỏ bất kỳ điều nào trong Hiến
pháp cũng như trong các bộ luật. Không có điều nào trong Hiến pháp là điều cấm
mà công dân không có quyền kiến nghị sửa đổi hoặc hủy bỏ.
Công dân sử dụng quyền tư do ngôn luận, tự do báo
chí để bày tỏ mong muốn thay đổi, cải cách hệ thống chính trị nhằm đáp ứng các
quyền tự do dân chủ cũng như lợi ích của nhân dân. Công dân có quyền bày tỏ ước
muốn xây dựng nền chính trị đa nguyên, đa đảng.
Do đó, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí đã
được qui định trong Hiến pháp, luật và Công ước quốc tế để bảo đảm rằng chính
quyền phải tôn trọng và không được xâm phạm đến quyền của công dân.
Và trách nhiệm của chính quyền là:
Chính quyền cũng như cả hệ thống chính trị từ
trung ương đến các địa có nghĩa vụ tôn trọng quyền tự do ngôn luận, tự do báo
chí của công dân. Cũng như có trách nhiệm bảo vệ mọi công dân khi họ thực hiện
quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí.
Trong bình luận chung số 34 về điều 19 Công ước
quốc tế về các quyền dân sự và chính trị của Hội đồng nhân quyền LHQ trong phiên
họp 102 từ ngày 11 đến ngày 29 tháng 7 năm 2011. Mục số 7 và 8 nêu rõ:
“7. Nghĩa vụ tôn trọng tự do quan
điểm và tự do biểu đạt là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi Quốc gia thành viên như
một chỉnh thể. Tất cả mọi nhánh quyền lực nhà nước (hành pháp, lập pháp và tư
pháp) và các cơ quan công quyền và tổ chức của chính phủ, dù ở cấp độ nào – quốc
gia, khu vực hay địa phương – đều có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ của Quốc gia
thành viên. Các trách nhiệm đó cũng có thể phát sinh với một Quốc gia thành viên
trong một số trường hợp nhất định liên quan đến các chủ thể có tư cách bán nhà
nước. Nghĩa vụ này cũng yêu cầu các Quốc gia thành viên phải đảm bảo rằng mọi
người được bảo vệ khỏi bất kỳ hành vi nào của cá nhân hay pháp nhân thuộc khu
vực tư có thể ảnh hưởng xấu đến việc thụ hưởng các quyền tự do quan điểm và tự
do biểu đạt đến mức độ những quyền theo Công ước này dễ bị ảnh hưởng bởi việc áp
dụng của các cá nhân hoặc pháp nhân thuộc khu vực tư.
8. Các Quốc gia thành viên phải đảm
bảo rằng các quyền trong Điều 19 của Công ước có hiệu lực trong hệ thống nội
luật của quốc gia, và có tinh thần nhất quán với những chỉ dẫn của Ủy ban trong
Bình luận chung số 31 về bản chất của các nghĩa vụ pháp lý chung đối với Nước
thành viên Công ước….”
Những trở ngại khi công dân Việt Nam thực
hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí.
Trong những năm vừa qua, đã có nhiều công dân khi
sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ quan điểm chính trị đối
lập, phê phán những sai lầm, yếu kém, tham nhũng của đảng Cộng sản. Một số nghệ
sĩ như Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình chỉ sáng tác những ca khúc bày tỏ những trăn
trở với vận mệnh đất nước. Nhưng tất cả họ đã bị truy tố và xét xử với mức án
nặng nề theo điều 88 bộ luật Hình sự. Ngoài gia hàng trăm người khác thường
xuyên bị sách nhiễu.
Khi chúng ta đối chiếu nội hàm của điều 88 bộ
luật Hình sự với điều 69 Hiến pháp, điều 4 luật Báo chí, điều 19 Công ước quốc
tế về các quyền dân sự và chính trị. Thì chúng ta thấy rằng chính quyền cũng như
các cơ quan tư pháp của Việt Nam đã diễn giải điều 88 bộ luật Hình sự nhằm bóp
chết quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân. Do vậy điều 88 bộ luật
hình sự là VI HIẾN, nó chống lại điều 69 Hiến pháp, điều 4 luật Báo chí và Điều
19 Công ước quốc tế về các quyền dân sư và chính trị.
Lòng tin của nhân dân với đảng Cộng sản phụ thuộc
vào năng lực lãnh đạo, phẩm chất đạo đức của mỗi đảng viên và cả tập thể đảng
Cộng sản. Còn lòng tin của nhân với chế độ XHCN phụ thuộc vào việc nó có mang
lại quyền bình đẳng và quyền làm chủ đất nước của nhân dân hay không. Đảng Cộng
sản không thể áp đặt tuyệt đối tư tưởng chính trị của mình lên toàn bộ xã hội.
Còn các đường lối, chủ trương, chính sách của đảng
Cộng sản, của chính phủ trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội,…có thể đem lại lợi
ích cho một bộ phận người dân này, nhưng với những người khác thì ngược lại.
Những người được hưởng lợi thì họ ủng hộ, còn những người mất lợi ích thì họ có
quyền phản đối. Những tiêu cực, sai lầm, khuyết điểm của chính quyền thì có
nhưng người đánh giá không đáng kể, còn những người khác họ có quyền đánh giá là
nghiêm trọng, tùy theo cách nhìn của mỗi người. Hoặc chế độ XHCN được nhiều
người dân cho là phù hợp, và họ ủng hộ. Nhưng với rất nhiều người khác họ cho là
không phù hợp và họ có quyền tự do phê phán, đả kích, thậm chí họ có quyền đòi
hỏi thay đổi. Cùng một sự việc, một hiện tượng, nhưng mỗi người dân có những
cách nhìn, quan điểm khác nhau. Nhóm này đồng ý, ủng hộ. Nhóm khác không đồng ý
và phản đối.
Và nếu tất cả mọi công dân đều sử dụng quyền tự
do ngôn luận, tự do báo chí để ca ngợi và bày tỏ sự ủng hộ đối với chính phủ,
đảng Cộng sản và chế độ XHCN. Chắc chắn chính quyền không bao giờ trừng phạt họ.
Và quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí không cần thiết được bảo vệ bởi Hiến
pháp, luật và Công ước quốc tế. Nhưng ở Việt Nam cũng như trên thế giới, công
dân thường sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ sự bất bình,
sự phản đối, chỉ trích hay phê phán những yếu kém, sai lầm, khuyết điểm của
chính phủ, chế độ XHCN. Trách nhiệm của chính quyền là bảo vệ và tôn trọng quyền
tự do ngôn luận của cả nhóm công dân ủng hộ và nhóm công dân phản đối.
Làm thế nào để quyền tự do ngôn luận, tự do
báo chí của công dân được tôn trọng và bảo vệ?
Hà nội, ngày 22 tháng 10 năm 2012
Luật sư Nguyễn Văn Đài
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Phản Hồi